خانه حقوق

وضعیت ارث در مرگهای مجهول و ارث جنین:

طبق ماده 873 قانون مدنی : اگر تاریخ فوت اشخاصی که از یکدیگرارث می برند مجهول و تقدم و تاخر هیچ یک معلوم نباشد اشخاص مزبور از یکدیگر ارث نمی برند مگر آنکه موت به سبب غرق یا هدم واقع شود که در این صورت از یکدیگر ارث می برند.

تاثیر تقدم و تاخر زمان مرگ در ارث:

دو نفر را فرض کنید که از یکدیگر ارث می‌برند، تاریخ فوت یکی معلوم و تاریخ فوت دیگری نامعلوم باشد، چگونه از یکدیگر ارث می‌برند؟ مانند پدر و پسری که در اثر تصادف فوت کرده‌اند، اگر ندانیم کدام یک زودتر فوت شده تکلیف چیست؟

برای پاسخ به این سوال دو حالت متصور است:

1-یا تاریخ فوت هردو نفر مجهول است.

2-یا  تاریخ فوت یکی معلوم و تارخ فوت دیگری مجهول است.

اگر تاریخ فوت افرادی که از یکدیگر ارث می‌برند مجهول باشد یعنی تقدم و تاخر هیچ یک معلوم نباشد، اشخاص مزبور طبق ماده گفته شده در فوق از یکدیگر ارث نمیبرند مگر اینکه علت فوت : غرق شدن یا هدم باشد. مثلا پدر و پسری که برای نجات فردی به دریا رفته‌اند و دیگر برنگشته‌اند، در این مثال از یکدیگر ارث می‌برند چون علت فوت غرق شد است هرچند تاریخ فوت معلوم نیست.

طفل متولد از زنا:

 طفل متولد از زنا، از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمی‌برد.

سهم ارث جنین:

در حوزه سهم ارث جنین و تقسیم ارث متوفی با وجود جنین ، چالشی وجود دارد که قانون مدنی به طور صریح پاسخ آن را بیان نموده است. در زمانی که یکی از ورثه، هنوز به دنیا نیامده باشد .در زمینه ارث و ماترک متوفی، شرایط ارث بردن جنین از اموال متوفی و اینکه آیا جنین از اموال متوفی ارث می برد یا خیر، موضوعی است که قابل بحث است. هر شخصی قبل تولد و بعد از آن، دارای حقوقی است که حقوق بعد از تولد تا حدودی واضح است. ولی حقوق جنین قبل از تولد و میزان ارث جنین سقط شده و همینطور سهم الارث قاتل جنین، مباحثی است نیازمند توضیح ،که در این مقاله به طور خلاصه توضیح داده خواهد شد.پیشنهاد ما به شما برای پاسخ سوالات خود موسسه حقوقی حامد امیری است که میتواند بهترین راهنما و مشاور در کلیه زمینه های حقوقی و کیفری ،خانواده و ارث باشد.

مفهوم جنین در قوانین ایران:

نوزادی که هنوز به دنیا نیامده است مستحق این است که از حقوق برخوردار شود و دارای شخصیت می باشد. حق ارث بردن، حق زنده ماندن، و سایر حقوق مالی که به نفع جنین وصیت شده یا وقف می شود، از جمله حقوق مالی جنین به محسوب می شود. مستند قانونی تعیین سهم ارث جنین، ماده 957 قانون مدنی ایران و تعالیم فقه شیعه می باشد.

شرایط تعیین سهم ارث جنین:

یکی از شروط اصلی برای تعیین سهم ارث جنین، این است که قبل از فوت مورث، نطفه وی ایجاد شده باشد. ماده 877 قانون مدنی در مقام حل اختلاف و تعارض در زمان انعقاد نطفه جنین و تشکیک در آن، فاصله زمانی از مرگ مورث تا تولد نوزاد را، در صورتی که بیش از 10 ماه باشد، از موارد عدم ارث بردن جنین خواهد بود، چرا که نطفه جنین، طبق قاعده بعد از فوت مورث بسته شده است.

زنده متولد شدن جنین:

از شرایط اساسی بعدی برای ارث بردن جنین از متوفی، زنده به دنیا آمدن جنین می باشد، حتی درصورتیکه بلافاصله بعد از تولد، فوت کند. ولی زمانیکه در موضوع زنده متولد شدن نوزاد شک و شبه ایجاد گردد و دلایلی هم بر زنده متولد شدن نوزاد نباشد، ارث بردن جنین از متوفی، کان لم یکن است.

حفظ سهم ارث جنین:

حالت اول: درصورتیکه جنین، زنده متولد شود، وجود وی منعی برای ارث بردن همه یا تعدادی از ورثه خواهد شد.در این حالت ، دیگر ارث و ترکه تقسیم انجام نخواهد گفت و تا موعد تولد نوزاد، تقسیم ارث معوق خواهد شد.

حالت دوم: تولد جنین، مانع ارث بردن هیچ یک از ورثه نخواهد شد. در این حالت تقسیم ترکه برای بقیه وراث متوفی امکان دارد. در مواردی این چنین، دو سهم پسر از طبقه ای که جنین ارث خواهد برد، کنار گذاشته خواهد شد و مابقی اموال متوفی تقسیم خواهد شد.در صورت تولد نوزاد زنده اگر میزان مال کنار گذاشته شده، بیشتر از سهم وی باشد، بین همه ورثه تقسیم خواهد شد.ولی در صورتیکه برای مثال، سه نوزاد پسر به دنیا

بیاید و یا یک نوزاد دختر، به صورت طبیعی، تقسیم ارث قبلی از اعتبار ساقط است و باید با توجه به وضعیت موجود، تقسیم ارث و ترکه، مجدداً صورت گیرد.

نگهداری سهم ارث جنین:

اداره نگهداری سهم ارث جنین توسط ولی قهری ( پدر و جد پدری ) و وصی منصوب از جانب آنها انجام می گیرد. در صورتیکه جنین ولی یا وصی نداشته باشد، طبق ماده 103 قانون امور حسبی، دادگاه صالح، به تعیین امین برای نگهداری سهم ارث جنین ، اقدام خواهد نمود.امین منصوب، مکلف به نگهداری و اداره سهم ارث جنین می باشد. دادگاه صالح جهت تعیین امین اموال و سهم ارث جنین و سایر امور حسبی در تهران، مجتمع قضایی امور حسبی تهران می باشد.

بررسی وضعیت ارث جنین حاصل از لقاح مصنوعی:

در صورتیکه لقاح مصنوعی انجام شده، در زمان حیات مورث باشد، طفل متولد شده از لقاح مصنوعی از والدین خود ارث می برد.ولی در صورتیکه بعد از فوت پدر، تلقیح مصنوعی ایجاد شود، این قضیه مانع ارث می باشد.
به بیانی دیگر، با وجود دو شرط اصلی، یعنی انعقاد نطفه طفل قبل از فوت مورث و زنده متولد شدن طفل، موجب ارث بردن وی می شود.

نگهداری و اداره سهم ارث نوزاد پس از تولد:

اگر نوزاد زنده متولد شود و سهم ارث جنین و نوزاد به آنها تحویل داده شود، با توجه به زوال سمت امین تعیین شده برای نگهداری سهم ارث جنین، اگر پدر یا جد پدری نداشته باشد، نصب قیم برای نوزاد نیاز است. تقاضای نصب قیم ، از سمت دادستان و یا اداره امور سرپرستی شهرستان به دادگاه خانواده می باشد. قیم منصوب با حکم دادگاه و با اجازه و نظارت دادستان، به طور عرفی، نسبت به نگهداری اموال نوزاد و طفل صغیر، اقدام نموده و گزارش خود را تقدیم دادسرا خواهد نمود.